Loading...
Please wait, while we are loading the content...
Sukcesy Naukowe Biologów a Problemy Etyczne
| Content Provider | Semantic Scholar |
|---|---|
| Author | Paszewski, Andrzej |
| Copyright Year | 2000 |
| Abstract | Kilkanaście ostatnich lat jest okresem rozbudzonego zainteresowania etyką, ale tylko w odniesieniu do szczegolnej sfery dzialalności czlowieka — biologii, oraz, w pewnym zakresie — medycyny. Pojawila sie nowa galąź etyki „branzowej” — bioetyka. Nestor biochemii światowej, Erwin Chargaff sceptycznie patrzy na to zjawisko pisząc o etyce, ze „do niedawna nikt nie oczekiwal stosowania etyki w kontekście dyscyplin nauk podstawowych. Etyka chemii lub geologii wydawala sie nie miec wiekszego sensu niz etyka szachow lub gry na skrzypcach” [1]. Mozna wiec sie zastanowic dlaczego wlaśnie ta dziedzina badan wywolala taki przyplyw wrazliwości etycznej. Czy oznacza to, ze dotychczasowa formacja kulturowa spoleczenstwa zawierala ustabilizowany, spojny system etyczny, ktory przestal sobie dawac rade z nowymi sytuacjami stwarzanymi przez nauki biomedyczne, czy przeciwnie, wrazliwośc etyczna byla na bardzo niskim poziomie i dopiero wstrząs wywolany przez te nauki zbudzil ją z letargu? E. Chargaff zauwaza dalej, ze era nauki „jako niekonczącego sie poszukiwania prawdy o naturze, poszukiwania, ktore mialo pomoc nam zrozumiec funkcjonowanie świata, skonczyla sie. Zaczela sie nowa era; nauka jest teraz rzemioslem, sztuką manipulowania, modyfikowania i ukierunkowywania sil natury”. Sformulowania te szczegolnie odnoszą sie do biologii i jej medycznych zastosowan. Przyznac trzeba, ze w biologii w ciągu ostatnich kilkudziesieciu lat dokonala sie rewolucja, zwlaszcza w genetyce, i mozliwościach jej zastosowania w hodowli i medycynie. Rewolucja ta dala mozliwości niezwykle glebokiej ingerencji w wyposazenie genetyczne organizmow, szczegolnie w polączeniu z nowoczesnymi technikami embriologicznymi. Symbolizują ją takie pojecia jak inzynieria genetyczna czy klonowanie. Wlaśnie ze wzgledu na lawinowy postep w tej dziedzinie, zdaniem wielu autorow warto przemyślec mozliwe konsekwencje etyczne planowanych przedsiewziec zanim okaze sie, ze na refleksje etyczną jest za poźno. M. J. Reiss i R. Straughan [2] zwracają uwage, ze pojawiają sie twierdzenia, iz postep wiedzy juz w tej chwili przekroczyl nasze zdolności oceny moralnej. Czy rzeczywiście wlaśnie przed biologami stają dziś jakieś szczegolne problemy moralne, a jeśli tak, czy są to nowe warianty starych problemow, czy pojawia sie tu nowa jakośc? Byc moze jest tak i tak. Inzynieria genetyczna pozwala izolowac pojedyncze geny i wprowadzac je do organizmu tego samego lub innego gatunku, a nawet przedstawiciela znacznie odleglejszych jednostek taksonomicznych. Jest to nowa jakośc. W tym przypadku mowimy o organizmach trasngenicznych. Mozliwe jest tez modyfikowanie, unieczynnianie lub wymienianie poszczegolnych genow. Oczywiście, najwiecej tego typu prac prowadzi sie na mikroorganizmach, ktore najbardziej sie do tego nadają. Dziś zmodyfikowane genetycznie mikroorganizmy sluzą do wytwarzania wielu cennych związkow potrzebnych w lecznictwie, np. ludzkich hormonow, a zasieg mozliwości stale sie zwieksza. Istnieje tu niebezpieczenstwo, przynajmniej teoretycznie, pojawienia sie genetycznie zmodyfikowanych szczepow, ktore moglyby stanowic zagrozenie dla czlowieka lub środowiska. Dlatego tez trzeba uwazac zeby szczepy te nie wymknely sie spod kontroli. Warto przypomniec, ze sami biologowie, jeszcze przed rozwinieciem bioetyki, oglosili w 1975 roku w Asilomar moratorium na pewnego typu eksperymenty, aby miec czas na rozeznanie, co do ewentualnych niebezpieczenstw z nich plynących. W zasadzie jednak chodzilo o przestrzeganie, moze bardziej rygorystycznie, dawno przyjetych zasad postepowania w pracy z chorobotworczymi mikroorganizmami i wirusami. Podobnie ma sie sprawa z genetyczną modyfikacją roślin. Jeśli do rośliny uprawnej wprowadza sie gen uodparniający ją na stosowane w jej ochronie herbicydy, to trzeba sie dobrze zastanowic, czy nie |
| Starting Page | 9 |
| Ending Page | 15 |
| Page Count | 7 |
| File Format | PDF HTM / HTML |
| Volume Number | 39 |
| Alternate Webpage(s) | http://www.pm.microbiology.pl/web/archiwum/etyka.pdf |
| Language | English |
| Access Restriction | Open |
| Content Type | Text |
| Resource Type | Article |
